Fińska edukacja

Dlaczego fińska edukacja?

Od 2000 roku fińscy uczniowie osiągają jedne z najlepszych wyników w międzynarodowych badaniach edukacyjnych PISA, a fińska edukacja uważana jest za modelowy sposób uczenia dzieci. W odróżnieniu od innych krajów z czołówki PISA, w Finlandii dzieci nie tylko dobrze się uczą, ale także chętnie chodzą do szkoły.  Najważniejsze jest jednak to, że Finowie nie stworzyli żadnego magicznego modelu, nie jest to też żadna ?metoda? pracy, w rozumieniu metodyków.

Od strony organizacyjnej, fińska szkoła nie różni się jakoś bardzo od polskiej. Też mają lekcje, podział na klasy, podstawę programową i podział na przedmioty (stopniowo się od tego odchodzi w miejsce nauczania tematycznego), miewają też zadania domowe.

Co dokładnie jest fińskiego w Autorskiej Szkole Podstawowej NAVIGO?

Różnica między polską a fińską szkołą pojawia się w „miękkiej” części systemu – filozofii i wartościach, które przenikają fińskie szkoły. I to właśnie te wartości stanowią inspirację dla szkół NAVIGO:

1. Zaufanie – które jest podstawową cechą fińskiego systemu edukacji. Kuratoria ufają szkołom, szkoły ufają kuratoriom (i wzywają je na pomoc same, gdy mają jakiś problem, a kuratoria chętnie pomagają). Dyrekcja ufa nauczycielom, dając im swobodę w działaniu, nauczyciele ufają uczniom, koncentrując się na wsparciu, nie na kontroli. Nie ma fiksacji na standaryzowanych testach, nie ma rozbudowanych narzędzi weryfikacji i nadzoru. 
2. Odpowiedzialność – efektem zaufania jest poczucie odpowiedzialności. Świetnie wykształceni nauczyciele, mając poczucie autonomii i dobre wynagrodzenie, biorą pełną odpowiedzialność za metody i efekty pracy. Uczniowie zaś czują się odpowiedzialni za swoją naukę i szukają wsparcia nauczyciela, gdy czegoś nie potrafią, wiedząc że nie spotka ich za to kara w postaci złej oceny.
3. Kontakt z przyrodą i praktyczność nauczania – Finowie bardzo cenią realność nauki i jej powiązanie z otaczającym światem. Dbają też o to, aby dzieci spędzały maksymalnie dużo czasu w kontakcie z przyrodą. 
4. Minimalizm – w każdym wymiarze. Dzieci nie są przeładowane zajęciami i nadmiernymi zadaniami domowymi, mają dużo czasu na odpoczynek. Ściany są puste, nie dekoncentrują dzieci planszami ze wzorami skróconego mnożenia czy portretami wodzów. W efekcie wypoczęte dzieci są szczęśliwe i chętnie się uczą. 
5. Wsparcie – w fińskiej szkole uważa się za oczywiste, że jeżeli uczeń ma problem z nauką, nie radzi sobie z czymś, to zadaniem szkoły jest mu pomóc. Pomoc nie polega na pozostawieniu w danej klasie na kolejny rok, lecz na zindywidualizowanym podejściu do problemu, z którym boryka się dany uczeń. 

Można powiedzieć, że wartości stanowią kręgosłup fińskiej edukacji. Dopełnia je spójny system wprowadzanych sukcesywnie reform nastawionych na jakość edukacji zarówno uczniów i  jak nauczycieli, decentralizacja zarządzania oświatą na rzecz samorządów i samych szkół, nastawienie na niwelowanie różnic – np. odchodzi się od szeregowania dzieci względem ich osiągnięć szkolnych w ciągu pierwszych 5 lat nauki. Co tu dużo mówić, Finlandia stawia na edukację.

Jak połączyć fiński model edukacji i wymagania polskiego systemu oświaty?